Curatorium weert valsspeler. “Hij papegaaide curatoren. Dan kom je er altijd door.”

Een anonieme aspirant-predikant is op het laatste nippertje door het curatorium geweigerd tot de Theologische School op verdenking van valsspelen. Pas bij het afscheid kwam aan het licht dat de kandidaat niets anders had gedaan dan het papegaaien van de curatoren. Het echoën van hun woorden – in tegenstelling tot het formuleren van een eigen mening – bleek de gouden formule. Juist zijn perfecte antwoorden maakten hem verdacht.

“Wij, curatoren, hebben de neiging om onze vragen in te kleden met onze weergaven van de ware Waarheid”, zegt een lid van het deputaatschap voor de opleiding van predikanten. “Dit werkt doorgaans ontmoedigend – zoals dat hoort – maar de verdachte valsspeler raakte juist gemotiveerd. Hij bleef maar praten en elk woord klonk alsof het ontsprong uit een bron van de diepste wijsheid. Het duurde verdacht lang voor ik doorkreeg dat ik me laafde aan mijn eigen vragen.” 

Normaal gesproken wordt negentig procent van de kandidaten geweigerd tot de opleiding. De standaardreactie van curatoren is afwijzing – zodanig dat er wordt gesproken van de ‘Commissie Pavlov’ – dus wanneer zij enthousiast raken van een persoon, gaan de alarmbellen rinkelen. “Maar ik kon geen gaatje in zijn verdediging vinden”, zegt een curator. “Alles kwam overeen met de zuivere leer zoals ik deze had verkondigd tijdens de zitting. Ik dacht nog: die gast is zo zuiver als ik, dat kan niet kloppen.”

De kandidaat viel bij het afscheid alsnog door de mand. Het curatorium had zojuist besloten tot zijn toelating. “We schudden hem de hand en zeiden: Welkom tot de opleiding. Normaal is de reactie een schuchter ‘dankuwel’, maar deze kandidaat antwoordde met: ‘Welkom tot de opleiding.’ Toen vielen de puzzelstukjes op hun plaats. We moesten hem daarna wel weigeren, want als iedereen ons gaat papegaaien, komt iedereen erdoor. En dan komen we niet tegemoet aan het afwijzingsquotum van de generale synode.”