Column bij uitreiking Lelijkste Kerk 2023: Weg met de praisefabriek

Evangelische christenen, we moeten praten. De uitslag is duidelijk. De Bethelkerk in Drachten is de lelijkste kerk van Nederland, met een goede tweede plek voor de Stadskerk in Groningen. Dat stelt ons voor een vraag: hoe kan het dat twee van de grootste en rijkste evangelische gemeenten van Nederland in de lelijkste kerken zitten? 

Vooropgesteld: wat ergens wel te waarderen valt, is het gebrek aan enige pretentie. Waar De Poort op Urk probeert (en jammerlijk faalt) de christelijke traditie in architectuur door te zetten, gooien jullie dat gewoon bij het vuilnis. Wat je er ook van vindt: radicaal is het wel.

Tegelijkertijd bekruipt me het gevoel dat er wat weinig over nagedacht is. In Groningen staat de Akerk al sinds de jaren zeventig klaar voor herwinning tot de eredienst. Die kerk in gebruik nemen is geen kwestie van financiële bezwaren, maar van bestuurlijke wil. Om onduidelijke redenen prefereert de Stadskerk desalniettemin een Formido. Wat zegt het over evangelische kerken dat die keuze gemaakt wordt?

Voor mij is de conclusie steeds meer voelbaar dat evangelische kerken de gebreken van onze tijd te kritiekloos importeren. En om jullie te helpen bij dat gedachteproces, identificeer ik alvast een aantal van die fouten.

Want deze tijd is een tijd van vervlakking. Het is een tijd zonder schoonheid, waar markt en efficiëntie boven alles gaan. Waar religie naar de marge verdreven is. Wij leven in de nadagen van het bedrijventerrein. En evangelische kerken zijn daar extra vatbaar voor, omdat men, tegen elke prijs,  eigentijds wil zijn.

Dus kiest de Bethel-‘kerk’ niet voor een preekbunker maar een praisefabriek, ingestoken op lage kosten en strakke marges. Waar de kerk op kilometers ligt van het Drachtense centrum, grotendeels onbereikbaar voor scootmobielrijdende ouderen en anderen die afbreuk doen aan het hipheidsideaal. Ver verwijderd van enige vorm van invloed of zichtbaarheid (wellicht een blessing in disguise, op de keper beschouwd). De Vrije Baptistengemeenten verschillen niet wezenlijk van de McDonalds: een franchiseconcept, met fastfood voor de massa.

Daarom de oproep aan mijn evangelische broeders en zusters: wandel toch eens een oude kerk of kathedraal in. Ervaar de rust en schoonheid en durf die vraag te stellen: waarom lukt dit onze miljoenenbedrijven niet?

Dit betreft een ingezonden column, naar aanleiding van onze Twitter-wedstrijd “De Lelijkste Kerk van 2023”. Dank aan de inzender! Qua inhoud is dit artikel iets anders dan u van KC gewend bent. We horen graag of dit type artikelen bevalt of juist niet!